Energiedoel voor 2030 blijft haalbaar, maar 'pijplijn' droogt op

Het doel voor het opwekken van duurzame energie in Nederland is nog steeds haalbaar, maar dan moet wel het tempo erin blijven. Aangescherpte regels en het 'gevecht' om ruimte zorgen ervoor dat het steeds moeilijker wordt om in 2030 minimaal 35 terawattuur (TWh) aan stroom op te wekken via zonne- en windenergie. Die boodschap gaf directeur Kristel Lammers van het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie, een samenwerkingsverband van diverse overheidslagen, bij de halfjaarlijkse update.

"Om in 2030 minstens 35 TWh aan duurzame elektriciteit op te wekken, zijn nog wind- en zonprojecten nodig. Daar blijkt veel volharding en creativiteit voor nodig, want er komen steeds minder plekken voor zon en wind op land", aldus Lammers. "Je merkt dat de pijplijn met projecten zichtbaar aan het opdrogen is. Het wordt taai om van ambitie naar een concreet project te komen."

Voor windturbines en zonnevelden is ruimte nodig, ruimte die echter schaars is in Nederland. "We zien dat andere 'ruimtevragers' veel actiever zijn geworden. Denk aan woningbouw, bedrijventerreinen en Defensie dat wil uitbreiden", aldus Lammers. "Dat raakt direct de duurzame opwek op land. We moeten er met z'n allen de schouders onder blijven zetten om die 35 TWh in 2030 te halen. Het tempo erin houden, is daarvoor essentieel."

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeerde eind vorig jaar dat het doel nog "goed haalbaar is" maar stelde wel de verwachtingen bij. Volgens het PBL, dat ieder jaar een rapport hierover maakt, zijn er diverse belemmerende factoren.

Zo is de zogeheten zonneladder aangescherpt, waardoor zonnevelden op landbouw- en natuurgrond minder snel gerealiseerd kunnen worden. Ook komen er strengere regels aan voor windturbines, onder meer wat betreft het geluid en de afstand tot gebouwen. "Het is niet dat dan niets meer kan. Maar het aantal plekken om uit te kiezen neemt wel heel zwaar af", aldus Lammers.

Sommige provincies zien een kleine kerncentrale, een zogeheten Small Modular Reactor (SMR), als een mogelijke bron van duurzame energie in de toekomst. "De energiemix moet heel breed zijn, dus ik ben hier absoluut geen tegenstander van", zegt Thijs Kuipers, die binnen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over energie gaat. "Maar er zijn provincies die hopen dat SMR's de oplossing zijn, om dan nu maar geen zonne- en windenergie te hoeven realiseren. Dat is het probleem doorschuiven naar de toekomst."