Rutte als voortrekker 'topjobs'-deal naar allerlaatste EU-top

Scheidend premier Mark Rutte begint aan zijn laatste EU-top. Voordat hij met onder meer een afscheidsfilmpje wordt uitgezwaaid door zijn collega's, moet hij nog flink aan de slag. De 27 EU-leiders moeten het onder andere eens zien te worden over de verdeling van de EU-topfuncties voor de komende jaren.

Rutte is een van de twee onderhandelaars van de Europese liberalen die, met twee tegenvoeters bij de christendemocraten en bij de sociaaldemocraten, een voorakkoord hebben gesloten over die 'topbanen'. De Duitse Ursula von der Leyen zou de Europese Commissie mogen blijven leiden. De Portugese ex-premier António Costa gaat de EU-toppen voorzitten, en de Estse premier Kaja Kallas zou buitenlandchef worden.

Anderhalve week geleden stuitte die deal nog op te veel weerstand, maar inmiddels is die genoeg bezonken, denken hoge EU-diplomaten. Met toezeggingen over zware posten in Von der Leyens nieuwe commissie zijn volgens een van hen ook uiterst rechtse leiders ervoor gewonnen. Tot dusver klaagde bijvoorbeeld de Italiaanse premier Giorgia Meloni dat haar politieke familie wordt gepasseerd.

Maar er wachten de regeringsleiders en staatshoofden van de 27 lidstaten nog veel meer moeilijke vraagstukken als ze donderdagmiddag in Brussel aankomen. Zo bespreken ze de oorlogen in Oekraïne en Gaza, waarover soms diepe verdeeldheid bestaat. Ook de weerbaarheid van het Europese bedrijfsleven, migratie en het opkrikken van de Europese defensie komen aan bod.

Als het er na vele tientallen toppen in bijna veertien jaar dan echt opzit voor de 57-jarige Rutte, zullen hem warme woorden wachten. Hij heeft zich tussen zijn collega-leiders volgens velen ontpopt van lastpost tot bruggenbouwer. Ze luiden hem uit met een kunstwerk en een compilatie van oude beelden.