Anticorruptieorganisaties willen heropening corruptiezaak Shell

Verschillende anticorruptieorganisaties willen dat het Openbaar Ministerie het onderzoek naar vermeende corruptie door olie- en gasconcern Shell in Nigeria heropent. Ze hebben bij het gerechtshof in Den Haag een klacht ingediend tegen de beslissing van justitie om de zaak te seponeren.

Shell en het Italiaanse Eni betaalden elf jaar geleden 1,3 miljard dollar voor de exploitatierechten van olieveld OPL-245 voor de Nigeriaanse kust. Die transactie voedde verdenkingen van corruptie, omdat de Nigeriaanse regering het grootste deel van de opbrengst zou hebben doorgesluisd naar een bedrijf dat eigendom was van een omstreden oud-olieminister.

Over de kwestie werd jarenlang geprocedeerd in Italië. Vorig jaar besliste de rechtbank in Milaan tot vrijspraak van Shell en Eni en in juli dit jaar blies de Italiaanse procureur-generaal een hoger beroep af. Vervolgens zag ook het Nederlandse OM af van verdere vervolging. Een verdachte kan namelijk niet twee keer voor hetzelfde feit terechtstaan.

Advocatenkantoor Prakken d’Oliveira, dat optreedt namens de anticorruptieorganisaties Re:Common, HEDA Resource Centre en Corner House, erkent dat Shell niet kan worden vervolgd voor omkoping in verband met de OPL-245-deal. Maar de firma betoogt dat er voldoende grondslag is voor verder onderzoek en vervolging voor andere misdrijven, waaronder witwassen en bedrog.

Volgens Antonio Tricarico van Re:Common zijn er "overweldigende vermoedens van criminaliteit" in deze zaak. Nick Hildyard van Corner House wijst erop dat er een "overweldigend publiek belang" is bij heropening van het onderzoek. "Shell mag geen speciale behandeling krijgen omdat het een groot internationaal bedrijf is."

Onlangs uitte de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ook al zorgen over de vrijspraak van Shell en Eni. De onderbouwing van die vrijspraak zou zwak zijn en zou bovendien botsen met een door Italië ondertekend antiomkopingsverdrag van de OESO.

Maar een woordvoerder van Shell benadrukt in een reactie dat justitie de zaak tegen het concern niet voor niets heeft gestaakt. "De officier van justitie van Milaan erkende dat er geen bewijs was van een corrupte overeenkomst of corrupte betalingen, dat deze zaak zou moeten stoppen omdat er geen grond voor is."