De energieministers van de EU-landen hebben nog geen besluit genomen over het begrenzen van de gasprijs. Dat moet nu over een maand gebeuren. Enige duidelijkheid over het aanpakken van de energiecrisis is er wel: de gezamenlijke inkoop van gas kan straks van start. En een prijsplafond voor gas voor stroom, een van de varianten die de ronde doet, lijkt van de baan.
Minister Rob Jetten en zijn collega's hadden van de EU-leiders op hun top van vorige week de opdracht gekregen samen met de Europese Commissie prijslimieten en andere maatregelen uit te werken en daarover te besluiten. Maar de commissie legde hun slechts twee uitgewerkte voorstellen voor. Een daarvan, een limiet op de prijs van gas waarmee stroom wordt opgewekt, werkt goed in Spanje en Portugal. Maar invoering in heel Europa heeft volgens de commissie zoveel nadelen dat sceptici als Nederland en Duitsland daar nooit voor zullen zijn. "Het is duidelijk dat de commissie en enkele lidstaten het 'Iberische model' niet als een begaanbare weg zien", zegt de energieminister van Tsjechië, dat dit halfjaar de EU voorzit.
De commissie stelt alleen een maatregel voor als daarvoor genoeg steun is, benadrukte Eurocommissaris Kadri Simson na afloop van het overleg met de energieministers. En die is er niet, ook al is er een meerderheid van de EU-landen voor. Zij schrikken ervoor terug om door te drukken tegen de zin van vooral zwaargewicht Duitsland. Maar Jetten wijst erop dat de voorstanders van prijsplafonds ook niet allemaal even gecharmeerd zijn van het Spaans-Portugese voorbeeld en soms andere varianten verkiezen.
Toch is niets al definitief van tafel, stellen vriend en vijand. "Iedereen vindt het belangrijk alle opties open te houden", aldus Jetten. Al heeft hij ook bedenkingen bij een tweede uitgewerkt plan dat de commissie aanleverde, het loskoppelen van de prijs van groene en van fossiele stroom. Dat kan investeren in duurzame energie minder aantrekkelijk maken en zo het afscheid van fossiele energie vertragen, vreest hij.
"Vandaag was een nuttige tussenstap", concludeert Jetten. Op 24 november komen de energieministers opnieuw bijeen om knopen door te hakken. Dat duurt voorvechters van een prijsplafond zoals de Belgische energieminister Tinne Van der Straeten weer veel te lang. "We hebben nu lang genoeg in rondjes gedraaid." Maar de druk is er door de dalende gasprijs ook wat af, constateren zij en haar Nederlandse collega beiden.
De Tsjechische energieminister sluit niet uit dat er ook volgende maand geen besluit valt en het overleg voortsleept. "Ik hoop Kerstmis voor de ministers niet te hoeven verpesten", waarschuwt hij met een knipoog.