Europese Commissie wil instantbetaling voor iedere bankklant

Banken in de Europese Unie moeten betalingen binnen 10 seconden overmaken als hun klanten dat willen, als het aan de Europese Commissie ligt. Daardoor hoeft een werknemer bijvoorbeeld niet meer een heel weekend te wachten op zijn salaris en kan een pakje waarvoor betaald moet worden meteen op de post, zo is de bedoeling.

In EU-landen als Nederland zijn zulke 'instantbetalingen' al behoorlijk ingeburgerd. Maar in de hele EU gaat het om misschien hooguit 13 procent van die betalingen, zeggen EU-ambtenaren. In Nederland is een losse overschrijving vaak in een paar tellen rond, maar grote bundels betaalopdrachten blijven soms nog dagen liggen. De commissie hoopte dat banken zelf steeds vaker op instantbetalingen zouden overgaan, maar dat valt tegen.

Daarom wil de commissie, als de EU-landen en het Europees Parlement instemmen, dat voortaan verplichten. Dat zou gemakkelijker en prettiger zijn voor consumenten en bedrijven. Bovendien komt er elke dag 200 miljard euro vrij om te besteden of te investeren die nu nog dagelijks werkloos rondhangt tussen de ene en de andere bankrekening. Verantwoordelijk Eurocommissaris Mairead McGuinness noemt de overgang zelfs een "aardverschuiving" en vergelijkt die met de overstap van post op e-mail. Die is ook nog eens "bijzonder belangrijk in een tijd dat rekeningen voor huishoudens en het mkb oplopen en elke cent telt".

Banken mogen ook geen hoger tarief in rekening brengen voor een instantbetaling dan voor een gewone, stelt de commissie voor. Ze haalt het schrikbeeld aan van een Italiaanse bank die 30 euro per snelle overschrijving vroeg. Het dagelijks bestuur van de EU is niet bang dat banken van de weeromstuit hun tarieven over de hele linie optrekken. Dan raken ze immers klanten kwijt, denkt de commissie.

Dat een derde van de banken in de EU nog geen instantbetalingen aanbiedt, heeft volgens EU-ambtenaren alles te maken met de kosten. Maar die gaan rap naar beneden als instantbetalingen de norm worden, zeggen ze. Banken zouden stilletjes blij zijn met de verplichting, omdat ook concurrenten dan moeten meedoen.

Ook controles of een betaler of ontvanger misschien is uitgesloten van het Europese betalingsverkeer zitten snelle betalingen in de weg. Banken gaan nu bij veel overschrijvingen na of een van de partijen EU-sancties zijn opgelegd, zoals bijvoorbeeld voor heel wat Russen geldt. Dat vertraagt ruim 9 procent van de betalingen die de grens overgaan, terwijl het in slechts een op de vijfhonderd gevallen echt mis is. Voortaan moeten ze dagelijks bij hun klanten checken of ze op de EU-sanctielijst staan in plaats van iedere afzonderlijke overschrijving te controleren, stelt de commissie voor.