Voor Rutte geldt op EU-top alleen maar dat Oekraïne geld krijgt

Voor demissionair premier Mark Rutte is maar één uitkomst op de komende Europese top van belang en dat is dat Oekraïne miljarden aan steun krijgt. Hongarije sprak bij een vorige top zijn veto hierover uit. Rutte hoopt dat op de top volgende week de 27 lidstaten wel unaniem akkoord gaan, maar desnoods moet het geld er komen zonder steun van Boedapest.

"Het belangrijkste is dat het bericht uit die Europese Raad moet zijn dat het geld voor Oekraïne er is", zei de premier donderdag in de Kamer. Het is volgens hem "uiterst complex" als je het met 26 lidstaten moet doen. "Maar als het moet dan desnoods." De Kamer steunt die keuze. De Europese Commissie heeft een steunpakket van 50 miljard euro klaarliggen voor de regering in Kyiv.

Rutte zei ook weinig instrumenten te hebben om de Hongaarse premier Viktor Orbán te dwingen mee te doen met de rest van de lidstaten. "Mijn wapenkamertje is vrij leeg." Hongarije het roulerend voorzitterschap van de EU afnemen of het land het stemrecht afpakken is niet mogelijk, zei hij. "En ik heb maar een belang en dat is die 50 miljard voor Oekraïne."

De houding van Hongarije in deze discussie valt slecht in de Kamer. De "kleptocraat" Orbán ondermijnt de EU van binnen, aldus Laurens Dassen (Volt). Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA vindt wel dat er moet worden gekeken of de regering in Boedapest het stemrecht kan worden ontnomen als het dwars blijft liggen. Voor dat laatste is gewoon geen meerderheid, aldus Rutte.

Er was ook kritiek van partijen op het besluit van de Europese Commissie om iets meer dan 10 miljard euro aan bevroren tegoeden van Hongarije vrij te geven. Dat gebeurde kort voor de vorige top van de Europese regeringsleiders. Premier Orbán lag daarna op de top niet dwars bij het besluit om toetredingsonderhandelingen te beginnen met Oekraïne.

Dat smaakt veel partijen naar chantage door Hongarije. De Europese Commissie heeft een fout begaan door Hongarije die 10 miljard te geven, zei Jan Paternotte (D66). Maar Rutte steunt het besluit van Brussel. Volgens hem was de timing "ongelukkig", maar ging alleen de Commissie en niet de EU-leiders over het geld. En volgens de Commissie had Hongarije aan de voorwaarden voldaan om het geld vrij te geven, aldus Rutte.